Wetenschappelijk onderzoek naar interventies voor duurzaam betaalgedrag

Duurzaam betaalgedrag voorkomt problematische schulden. Iedereen in de schulddienstverleningsketen is ermee bezig. Vaste Lasten Leveranciers vanuit hun zorg(plicht) en omdat ze graag hun klanten willen behouden. Ze zijn veel tijd en energie kwijt zijn om hun debiteuren te bewegen om een oplossing voor de betalingsachterstand te vinden. Schuldhulpverlening om hun cliënten een schuldenvrije toekomst te bieden. Creditmanagementbedrijven omdat die worden uitgedaagd om hier oplossingen voor te bieden. Maar onderzoek over effectieve interventies naar duurzame financiële gedragsverandering is er nog niet. Syncasso is daarom dit voorjaar gestart met een omvangrijk wetenschappelijk onderzoek naar interventies om duurzaam betaalgedrag te ontwikkelen.

Belang van duurzaam betaalgedrag neemt toe

Alle partners in de schulddienstverlening houden zich bezig met de vraag hoe ze duurzaam betaalgedrag kunnen bevorderen bij debiteurklanten die wel kunnen betalen, maar dat om een of andere reden niet doen. Bij die groep komen we nu niet verder dan symptoombestrijding, terwijl we zien dat het aantal recidivisten toeneemt. Het aantal debiteuren dat vaker een betalingsachterstand heeft neemt toe. Versterkt door de energie-armoede en hoge inflatie kunnen relatief kleine betalingsachterstanden zich snel ontwikkelen tot problematische schulden.

Een extra zorg is het betaalgedrag van jongeren. Dat staat door de economische ontwikkelingen extra onder druk. Betalingsproblemen bij jongeren ontwikkelen zich ook door het gemak van online kopen en achteraf betalen. Voor grote uitgaven hoef je niet meer te sparen of een persoonlijke lening te vragen. Die kun je tegenwoordig in de vorm van een abonnement aanschaffen. Wat je aan die (verschillende) abonnementen per maand kwijt bent, daar kom je vaak pas achter als je ze niet meer allemaal op tijd kunt betalen. Er is daarom meer dan ooit een effectieve benadering nodig om duurzaam betaalgedrag aan te leren.

Wetenschappelijk onderzoek

Voor dit onderzoek werken wij samen met het Customer Insights Center van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het Lectoraat Schulden en Armoede van de Hogeschool Utrecht (HU). Het Lectoraat Schulden en Incasso van de Hogeschool Utrecht (HU) is sterk in het schuldendomein en heeft eerder onderzoek gedaan naar de beïnvloeding van duurzaam betaalgedrag. Het Customer Insights Center van Rijksuniversiteit Groningen heeft door jarenlang onderzoek veel kennis opgebouwd over effectieve incassocommunicatie en gedragsbeïnvloeding van debiteurklanten. RUG beschikt daarnaast over veel expertise voor de grootschalige analyse van databestanden. Dankzij het wetenschappelijk karakter van het onderzoek kan RUG hierbij CBS-microdata op individueel niveau voor het onderzoek gebruiken. Zo ontstaat een goed beeld van de omvang en samenstelling van de groep debiteurklanten die kan betalen om duurzaam uit de schulden te blijven, vooropgesteld dat ze gemotiveerd worden om blijvend andere keuzes te maken in hun betaalgedrag.

Fasering van het onderzoek

Duurzaam betaalgedrag kan alleen ontwikkeld worden door een debiteurklant die beschikt over voldoende betaalcapaciteit om zijn of haar verplichtingen na te komen. De eerste fase van het onderzoek richt zich specifiek hierop en is essentieel voor de volgende fases van het onderzoek.

Fase I – kwantitatief onderzoek naar de omvang van de doelgroep

Voor deze eerste fase van het onderzoek worden debiteurenbestanden van zorgverzekeraar geanalyseerd en vervolgens in een afgeschermde en beveiligde omgeving verrijkt met CBS-microdata. Er wordt onderscheid gemaakt tussen debiteurklanten die nog niet voor incasso zijn overgedragen en debiteurklanten die al bij Syncasso in behandeling zijn. Deze fase van het onderzoek richt zich op het bepalen van de omvang en karakteristieken van de debiteurklanten die wel kunnen betalen, maar dat niet doen. Naar verwachting zullen er verschillende debiteurklantsegmenten op basis van sociodemografische kenmerken kunnen worden onderscheiden.

Fase II – kwalitatief onderzoek naar motieven en belemmeringen

De uitkomsten van de data-analyse vormen de basis voor een kwalitatief onderzoek naar de motieven en barrières die gezond financieel gedrag c.q. duurzaam betaalgedrag belemmeren. Hiervoor worden persoonlijke interviews met debiteurklanten uit de doelgroep afgenomen. De interviews richten zich primair op de achtergronden van het betaalgedrag, de belemmeringen die debiteurklanten daarbij ondervinden en de motivatie rondom betalen van de debiteurklant. HU en RUG werken voor dit deel van het onderzoek nauw samen, zowel voor het veldwerk als de rapportages.

Fase III – onderzoek naar effectieve interventies

Gebaseerd op de uit de voorgaande onderzoeken verkregen inzichten, worden verschillende interventies gekozen die ingezet worden om tot de gewenste gedragsverandering te komen. Met de juiste interventies moet het mogelijk zijn om gedrag te veranderen en van duurzaam betaalgedrag een nieuwe gewoonte te maken. Maar daarvoor is behalve de juiste interventie, ook tijd nodig om te zien of het verbeterede betaalgedrag wordt volgehouden. Dat brengt met zich mee dat de evaluatie en rapportage van de ingezette interventies in het najaar van 2023 verwacht wordt.

Onderzoeksresultaten delen

De uitkomsten uit eerdere onderzoeken van Syncasso, zoals ‘Lezen ≠ Begrijpen’, zijn breed overgenomen door ketenpartners, de Nationale Ombudsman en de landelijke politiek. Dit onderzoek naar Duurzaam Betaalgedrag zal naar verwachting ook op veel belangstelling rekenen.

Syncasso organiseert hiervoor seminars om de resultaten en inzichten van de verschillende onderzoeksfasen met ketenpartners in de schulddienstverlening te delen. De eerste bijeenkomst om de resultaten van het data-onderzoek te presenteren is gepland op donderdag 15 september.

In dit seminar vertellen de onderzoekers over de gekozen benadering en de verschillende fasen van het onderzoek. We delen de uitkomsten van de eerste kwantitatieve fase van het onderzoek, over de omvang van de doelgroep en haar sociodemografische karakteristieken. We verwachten dat we de ook eerste inzichten uit de kwalitatieve interviews met doelgroeppersonen aan u kunnen presenteren.

U bent van harte uitgenodigd op donderdag 15 september van 15:00 tot 17:00 uur in Social Impact Factory in Utrecht. Aansluitend is er een borrel.

De onderzoeksresultaten van de verschillende fasen van het onderzoek worden ook gepubliceerd in whitepapers die belangstellenden gratis kunnen downloaden van de website van Syncasso. Wanneer de whitepapers van de verschillende deelrapportages van het onderzoek naar Interventies voor Duurzaam Betaalgedrag beschikbaar zijn, wordt via de eigen- en sociale mediakanalen van Syncasso bekend gemaakt.