12 jan 2021

Begrijpelijke dagvaarding dankzij de taalambassadeurs van Stichting ABC Friesland

Coördinator Ine van Straten over heldere taal voor iedereen

Stichting ABC is een belangenorganisatie van en voor laaggeletterden in heel Nederland. Sinds 2019 is er een regionale afdeling in Friesland. Vanaf de oprichting is Ine van Straten daarbij betrokken als begeleider en coördinator van de Taalambassadeurs. Taalambassadeurs zijn mensen die zelf moeite hebben (gehad) met lezen en schrijven. Zij zijn op volwassen leeftijd weer naar school of naar een Digi-Taalhuis gegaan. Daarna volgden ze een speciale cursus. Nu geven ze voorlichting over laaggeletterdheid bij gemeenten, basisscholen, welzijnswerk of andere organisaties. Ook zijn ze getraind om kritisch te kijken naar teksten. Een didactische achtergrond en ervaring binnen Digi–Taalhuizen in bibliotheken helpen Ine om samen met de Taalambassadeurs hun soms haarscherpe kritiek om te zetten in praktische toepassingen.

Begrijpelijke dagvaarding

“Samen met de Taalambassadeurs is er gewerkt aan het begrijpelijk maken van de dagvaarding. Wij hebben daar verschillende bijeenkomsten samen met Paul Otter en Mark Getkate van Syncasso aan besteed”, aldus Ine van Straten. Het waren hele intensieve sessies die veel van zowel Paul en Mark als de Taalambassadeurs vroegen. Daarom kunnen we ook niet zoveel tegelijk doen. Behalve inspannend, is het voor de Taalambassadeurs soms ook frustrerend om de teksten te verbeteren. ‘Ze willen ons helpen! Waarom schrijven ze dan zo moeilijk en snap ik het niet!’

Wat helpt om toegankelijker en begrijpelijker te worden?

Ine heeft een aantal praktische tips om informatie toegankelijker en begrijpelijker te maken. Dat helpt niet alleen de laaggeletterden, iedereen heeft er baat bij als deze uitgangspunten voor communicatie gebruikt worden:

• Grotere lettertypes. Begin met het belangrijkste. Ze worden zo moe van lange teksten, dat kost heel veel moeite. Liever puntsgewijs.
• Vermijd dat je dezelfde begrippen anders benoemd in je tekst. Hou het bij één begrip. Schuldeiser, crediteur, beslaglegger zijn elke keer nieuwe woorden voor ze zonder lading.
• Wij hebben de neiging om een herhaling van woorden in dezelfde alinea te voorkomen. Vinden we mooier. Voor iemand die laag taalvaardig is, is dat juist heel lastig.
• Juridische taal is altijd onbegrijpelijk – een executoriaal derdenbeslag overbetekend???
• Ook niet verwijzen in je tekst, dan moeten ze alles weer teruglezen om het op te zoeken.
• Ga ervan uit dat alles te veel is. Hou het specifiek. Als het zonder bijlage kan, graag!
• Zorg dat je kort en duidelijk de volgende vragen behandelt in je tekst: wat willen ze van me? Wat moet ik doen? Wat gebeurt er als ik dat niet doe?
• Bij de overheid wordt iedereen op cursus gestuurd om B1 te leren schrijven. Maar dat is nog steeds niet begrijpelijk voor mensen die laag taalvaardig zijn.
• Je ziet vaak bij websites dat je moet doorklikken, daar lopen laagtaalvaardigen op vast.
• Korte uitlegfilmpjes zijn heel belangrijk voor laagtaalvaardigen. Belangrijk is een duidelijke stem, strakke poppetjes en vooral niet te snel, anders moeten ze het filmpje steeds opnieuw draaien.

Oneerlijk

Syncasso vindt het oneerlijk dat debiteurklanten die incassocommunicatie niet begrijpen – en om die reden niet reageren – te maken krijgen met incassokosten en gerechtelijke procedures. Daarom besteden we veel aandacht aan onze (incasso)communicatie om die voor iedereen begrijpelijk te maken. Ook in onze persoonlijke contacten met debiteurklanten vatten we de gemaakte afspraken samen en controleren we of die goed begrepen zijn. Dat is een continu proces waarvoor we de uitgangspunten van Ine van Straten gebruiken en regelmatig de taalambassadeurs van stichting ABC inschakelen om te controleren of we goed bezig zijn.