Nieuws

Door Paul Otter, gerechtsdeurwaarder en social designer bij Syncasso

Syncasso doet mee aan de pilot van de KBvG en VNG voor ketensignalering. In deze pilot onderzoekt de Hogeschool Utrecht de effecten van het motiveren en warm doorverwijzen naar schuldhulp door de deurwaarders. Deurwaarders gaan aan de deur het gesprek aan met mensen met problematische schulden. Ze stellen vragen en kijken of er hulp nodig is en geven, wanneer daar toestemming voor is gegeven, contactgegevens door aan de desbetreffende gemeente. Die kan dan weer informatie geven en kennismaken om samen aan een oplossing voor de schulden te werken.

Wie mijn blogs vaker leest, weet dat ik een groot voorstander ben van doormelden aan gemeenten. Hoe eerder we signaleren dat iemand schulden heeft, hoe sneller we hulp kunnen inschakelen. En dat is nodig. Toch blijkt dat in de praktijk soms lastig. Dat werd vorige week opnieuw duidelijk. Op één dag bezocht ik twee adressen waar het mis dreigde te gaan. Twee vrouwen, verschillende situaties, maar allebei wilden ze geen hulp.

Het eerste adres was in de regio Den Haag. Ik belde aan en stelde me als deurwaarder voor aan de vrouw die open deed. Ze gaf in de eerste instantie aan van niets te weten.  Maar de vordering ging over drie jaar aan onbetaalde energiekosten. Toen ik wat meer doorvroeg, vertelde ze over een moeilijke scheiding. Ze had een uitkering, en er waren meer schulden, maar ze wilde alles zelf betalen. Schuldhulp wilde ze absoluut niet. En dat terwijl het met deze schulden waarschijnlijk tien jaar zou duren om alles af te lossen. Hoe ik het ook probeerde en ondanks het inzetten van verschillende gesprekstechnieken was ze niet te bewegen: ze wilde geen hulp.

Later die dag had ik weer zo’n gesprek. Ik belde aan bij een flatwoning en werd binnen gelaten. De vrouw die ik sprak had een schuld van zo’n 1500 euro aan zorgpremie. Ik had een dagvaarding bij me. In de hal zag ik een stapel ongeopende post. Brieven van het CJIB, incasso-partijen en andere deurwaarders. Toch hield ze vol dat dit haar enige schuld was. En dat ze die zelf ging oplossen.

In beide gevallen vermoed ik dat er meer schulden zijn. Maar beide vrouwen weigerden hulp. Dat zie ik helaas regelmatig, en juist daarom is dit onderzoek zo belangrijk. Want waarom accepteert iemand wel hulp? En waarom juist niet? Wat speelt er in het hoofd en hart van iemand met schulden?

We hopen daar met het onderzoek van de Hogeschool Utrecht antwoord op te vinden. Want hoe meer we begrijpen, hoe beter we kunnen helpen. Ketensignalering is een stap in de goede richting, maar het is geen wondermiddel. Niet iedereen wil of durft hulp te vragen. Of vertrouwt erop dat het helpt. Juist daarom is het warm doorverwijzen in deze pilot zo belangrijk. Wanneer een deurwaarder iemand persoonlijk in contact brengt met de juiste hulpverlener bij de gemeente – mét toestemming van betrokkene – verlagen we deze drempel. Niet alleen signaleren maar samen de eerste stap zetten naar een oplossing. Dat is precies wat we met deze pilot willen doen. Want uiteindelijk gaat het om mensen. En om hun toekomst. Een toekomst zonder schulden