Nieuws
Tuchtrechter gerechtsdeur-
waarders: geen regeling tijdens loonbeslag
25 april 2024
De tuchtrechter (kamer voor gerechtsdeurwaarders) heeft een belangrijke uitspraak (1) gedaan in een zaak waarin een gerechtsdeurwaarder een regeling wilde treffen terwijl debiteurklant al te maken had met een loonbeslag. Volgens de tuchtrechter moet een gerechtsdeurwaarder terughoudend zijn bij het treffen van regelingen als er sprake is van loonbeslag. Omdat betrokkene dan moet leven van het bestaansminimum (beslagvrije voet) is er daardoor geen verdere afloscapaciteit. Welke gevolgen heeft deze uitspraak en welke mogelijkheden hebben burger, schuldeiser en gerechtsdeurwaarder dan nog wel?
Casus
Bij betrokkene was loonbeslag gelegd en een beslagvrije voet vastgesteld. Die beslagvrije voet ontvangt betrokkene om daarvan de noodzakelijke kosten van levensonderhoud te betalen. Naast deze beslagschuld had betrokkene nog een huurschuld waarvoor de gerechtsdeurwaarder een regeling van € 50 per maand voorstelde. De tuchtrechter betoogde dat “het een zorgvuldig handelend gerechtsdeurwaarder betaamt om onder deze omstandigheden terughoudendheid te betrachten bij het treffen van een betalingsregeling met de beslagene. In het wettelijke systeem heeft de beslagvrije voet tot doel om een beslagene een bestaansminimum te garanderen. Een beslagene onder deze omstandigheden ertoe bewegen een deel van dat bestaansminimum aan te wenden om een schuld af te lossen, staat op gespannen voet met dit wettelijke systeem”.
Praktijk
Helaas kom ik in de praktijk regelmatig tegen dat iemand met een loonbeslag nog meer schulden heeft. De tuchtrechter heeft met deze uitspraak duidelijk gesteld dat de gerechtsdeurwaarder terughoudend moet zijn met het treffen van regelingen voor die andere schulden als er sprake is van loonbeslag en dus een beslagvrije voet. Begrijpelijk omdat betrokkene het al moet doen van een bestaansminimum en geen verdere afloscapaciteit heeft. Maar daarmee stopt ook gelijk de mogelijkheid een schuld met een regeling op te lossen.
Dilemma
In ons huidige wetssysteem heeft de schuldeiser alleen de mogelijkheid over om te gaan dagvaarden en na de terechtzitting een nieuw beslag te leggen. De kosten daarvan liggen dan boven de € 500,- die bovenop de huidige schulden van betrokkene komt. Deze “oplossing” maakt de schuld groter, de daadwerkelijke kans op een oplossing kleiner en gaat daarmee lijnrecht in tegen de trend om zoveel mogelijk minnelijk, zonder gerechtelijke procedure of beslag op te lossen.
Meedelen
Een alternatief is het meedelen in beslag (3). Wanneer er al een loonbeslag is gelegd, ziet de gerechtsdeurwaarder dat in het digitale beslagregister. De inhouding die uit dat loonbeslag komt wordt nu alleen voor de aflossing van de beslagschuld gebruikt. Met ‘meedelen in beslag’ kan die inhouding ook voor aflossing van de andere schulden worden gebruikt. De voordelen zijn legio: er komen geen nieuwe incassokosten bij voor betrokkene, alle schuldeisers krijgen een rechtvaardig deel, en het belangrijkste: het bestaansminimum wordt steviger beschermd. Er is een wetswijziging nodig om Meedelen in beslag mogelijk te maken.
Samenwerking
Andere kans bij het idee Meedelen is beslag is een verbetering van de doorstroming naar schuldhulp. De gerechtsdeurwaarder krijgt een informatieplicht om de voordelen van schuldhulp te belichten als er kans op problematische schulden is.
Impact
De tuchtrechter wil dat de gerechtsdeurwaarder zich terughoudend opstelt om regelingen af te spreken als er al een loonbeslag is gelegd. Terecht wil de tuchtrechter daarmee de beslagvrije voet beschermen: het is een bestaansminimum waarvan andere schulden niet meer kunnen worden afgelost. De keerzijde is dat die andere schuldeisers dan alleen gerechtelijk kunnen incasseren. Om de andere schuldeisers recht te doen kan met meedelen in beslag de beslagopbrengst onder de schuldeisers worden verdeeld. Daarmee wordt per vordering minimaal € 500,- aan kosten vermeden en blijven de schulden klein en oplosbaar.
Paul Otter is design researcher en gerechtsdeurwaarder. In het SyncassoLab onderzoekt hij hoe schulden beter kunnen worden opgelost. In de praktijk doet hij dat bij de voordeur. Op beleidsniveau door het gesprek aan te gaan met alle belanghebbenden over schulden, zoekend naar oplossingen. Paul blogt regelmatig over actuele zaken.
Verwijzingen: