
Nieuws
Interview met Pauline Kespi (Zorg en Zekerheid)
17 juni 2025“Schulden zijn een zorgprobleem – en een kans voor preventie”
Schulden zijn allang niet meer alleen een financieel probleem – ze drukken zwaar op de mentale en fysieke gezondheid van mensen. Pauline Kespi, debiteurenbeheer bij zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid, vertelt hoe geldzorgen en gezondheidsproblemen met elkaar verweven zijn en hoe samenwerking tussen zorgverzekeraar, schuldhulpverlening en wijkorganisaties helpt om deze vicieuze cirkel te doorbreken.
Wat zien jullie bij Zorg en Zekerheid als het gaat om schulden onder verzekerden?
“Op dit moment heeft zo’n 10 tot 15 procent van onze verzekerden een betalingsachterstand – op de premie, het eigen risico of beide. Dat percentage stijgt, vooral onder jongeren. We zien dat financiële stress in veel gevallen leidt tot een hoger zorggebruik, met name bij klachten als hoofdpijn, buikpijn of slecht slapen. Maar het blijft lastig om directe conclusies te trekken, want we zien alleen onze eigen cijfers. We weten niet of iemand daarnaast ook schulden heeft bij andere partijen.”
Hoe werken schulden door in de zorg?
“Schulden veroorzaken stress, en stress uit zich vaak lichamelijk. Dat zorgt voor meer bezoeken aan de huisarts – vaak met vage, terugkerende klachten. Daarom proberen we huisartsen te helpen signalen te herkennen die mogelijk wijzen op geldzorgen of andere sociale problemen. In Leiden hebben we praktijkondersteuners en brugfunctionarissen die patiënten gericht kunnen doorverwijzen naar het sociaal domein of schuldhulpverlening. We werken ook nauw samen met welzijnsorganisaties, bijvoorbeeld in wijkgerichte projecten of groepsbijeenkomsten zoals ‘Help, mijn kind wordt 18!’. Daar bespreken we praktische vragen die snel tot stress kunnen leiden – zoals het regelen van een zorgverzekering of het aanvragen van zorgtoeslag.”
Wat kunnen zorgverzekeraars betekenen in het doorbreken van de vicieuze cirkel tussen geldzorgen en gezondheidsproblemen?
“We willen dat mensen gezond verzekerd zijn – dat betekent niet alleen medische zorg vergoeden, maar ook kijken naar de omstandigheden waardoor mensen überhaupt zorg nodig hebben. Schulden kunnen mensen verlammen. Ze durven geen hulp te vragen, hebben verkeerde informatie, of zijn bang voor de overheid. Wij proberen die drempel te verlagen, bijvoorbeeld door zichtbaar te zijn in de wijk, samen te werken met buurtcentra en actief voorlichting te geven. Ook investeren we in training van onze klantcontactmedewerkers, zodat zij het gesprek over geld durven en kunnen voeren. Want als je in een vroeg stadium één maand betalingsachterstand bespreekbaar maakt, kun je voorkomen dat het oploopt tot maanden.”
Hoe raken schulden het zorgstelsel zelf – en hoe houden we dat stelsel toekomstbestendig?
“Als we niets doen, komt de zorg onhoudbaar onder druk te staan. We hebben nu al een tekort aan personeel, en over twintig jaar zou 1 op de 4 mensen in de zorg moeten werken om aan de vraag te voldoen. Dat is niet haalbaar. Daarom kijken we naar manieren om het zorggebruik terug te dringen waar dat kan – preventie is daarin cruciaal. Denk aan apps voor fysiotherapie, valpreventie bij ouderen, of het vroegtijdig signaleren van geldstress. Als je voorkomt dat mensen ziek worden van stress, voorkom je ook dat ze de zorg onnodig belasten.”
Tot slot – wat is jullie grootste uitdaging?
“Veel mensen weten niet welke hulp er beschikbaar is. De regels veranderen, maar die kennis bereikt de doelgroep nauwelijks. Zo is de schuldsanering inmiddels teruggebracht van 36 naar 18 maanden, maar bijna niemand weet dat. We merken ook dat mensen soms meer vertrouwen hebben in wat ze op Facebook lezen dan wat een gemeente of wij vertellen. Daarom is lokale samenwerking zo belangrijk – met bekende gezichten in de wijk, met vrijwilligers, en met organisaties die al het vertrouwen hebben van mensen. Alleen samen kunnen we de cirkel doorbreken.”