Half miljoen problematische schulden niet in beeld bij de schuldhulp

Daar komt de Corona-schuldengolf nog bovenop

CBS publiceerde recent haar rapport ‘Schuldenproblematiek in beeld, huishoudens met geregistreerde problematische schulden 2015 – 2018’. Kernbevindingen uit het onderzoek zijn dat 8,3% (650.700) van de huishoudens te maken heeft met geregistreerde problematische schulden. Daarvan is 16,3% (106.065) in beeld bij de hulpverlening.

De Corona-crisis gaat nog een extra schuldengolf met zich meebrengen. We maken ons ernstig zorgen hoe we honderdduizenden huishoudens moeten helpen om uit de schulden te komen.

Niet in beeld bij de schuldhulpverlening

In de CBS-definitie van problematische schulden zijn ook de huishoudens meegenomen die in een WSNP-traject betrokken zijn of onder bewindvoering staan. Dat zijn in 2018 ongeveer 300.000 huishoudens. Resteert een groep van 350.000 huishoudens met problematische schulden, waarvan er 106.065 bekend zijn bij schuldhulp. Dat was toen nog geen 30%. De instroom van schulden uit de Corona-crisis gaat het percentage huishoudens dat geholpen wordt om uit de schulden te komen nog verder omlaag drukken.

Decentralisatie van beleid

Het CBS-onderzoek is het eerste landelijke onderzoek dat een beeld geeft van de omvang van de problematische schuldenproblematiek. De decentralisatie van de schuldhulpverlening heeft ervoor gezorgd dat het ontbreekt aan inzicht en beleid om huishoudens met problematische schulden in beeld te krijgen bij de gemeentelijke schuldhulpverlening. Diezelfde versnippering zien we terug in veelheid aan plaatselijke en regionale initiatieven voor vroegsignalering van schulden.

Samenwerken aan gegevensuitwisseling

Het CBS-onderzoek onderstreept de noodzaak om samen te werken in de schulddienstverleningsketen. Syncasso pleit voor een structurele samenwerking tussen de Nederlandse Schuldhulp Route, het NVVK Schuldenknooppunt en de KBvG Schuldenwijzer om (problematische) schulden compleet en actueel in beeld te krijgen. Daarop vooruitlopend heeft Syncasso een online schuldenplatform ontwikkeld om de uitwisseling van informatie met schuldhulpverleners en bewindvoerders te versnellen en verbeteren.

Grote groep Zorgmijders wijst schuldhulp af

Net zoals in de zorg, bestaat er een grote groep huishoudens met problematische schulden die niet geholpen willen worden. In ons pilot onderzoek Schuldenaanpakken.frl [1] was 75% van de debiteuren niet geïnteresseerd in schuldhulp. Zelfs niet als die actief en persoonlijk door Kredietbank NL werd aangeboden.

De sociale en maatschappelijke schade die hierdoor veroorzaakt wordt is structureel en onacceptabel. Hoe we de grote groep kunnen helpen, als ze zelf niet willen meewerken aan schuldhulp, is onduidelijk. Gedwongen bewindvoering moet serieus overwogen worden om de schade beperken. Maar hiervoor ontbreekt landelijk beleid.

Het wordt hoog tijd dat we als schulddienstverleningsketen verantwoordelijkheid nemen voor de problematische schuldenproblematiek en de zorgmijders. Wij zijn ons te pletter geschrokken van de CBS-cijfers en de resultaten van ons pilot-onderzoek naar Zorgmijders. Dit moet op korte termijn leiden tot nieuwe, effectieve beleidsmaatregelen van de landelijke politiek en meer samenwerking in de schulddienstverleningsketen.

Schuldenaanpakken.frl

Met schuldenaanpakken.frl verwachten we een beter beeld te krijgen waarom mensen met problematische schulden geen schuldhulp zoeken c.q. schuldhulp afwijzen. De resultaten van onze pilot met Kredietbank NL rondom Leeuwarden laten een verontrustend beeld zien van het aantal zorgmijders.  Hoe vaak dit landelijk voorkomt en de achtergronden die ertoe leiden dat hulp niet gevraagd of zelfs geweigerd wordt, moet nader onderzocht worden. Dat gaat ons helpen om zowel een praktische als een ethische afweging te kunnen maken hoe we het beste met Zorgmijders om kunnen gaan.

In een volgend artikel over schuldenaanpakken.frl delen we hier meer informatie over.

[1] Pilot-onderzoek Leeuwarden en omstreken.