Nieuws

Blog: Paul Otter

Jongeren lijken harder te worden geraakt tijdens de armoede van de afgelopen jaren. Dit beeld werd eerder al bevestigd in “Herstel van balans” het onderzoeksrapport van Deloitte over de financiële gezondheid van huishoudens dat eerder dit jaar verscheen. Hoe komt het dat jongeren relatief meer met armoede in aanraking komen en moeten we daar iets aan willen doen?

Grote stijging financieel ongezonde jongeren

Vorig jaar was turbulent met de nasleep van coronamaatregelen, de oorlog in Oekraïne en de prijsstijgingen. Van alle jongeren blijken 45% financieel ongezond te leven; jongeren lijken harder te worden geraakt door dit zware jaar. In 2021 was dit percentage namelijk nog ‘maar’ 26%. Als oorzaken van deze toename worden genoemd; achteraf betalen; online gokken en de persoonsgerichte marketing van producten en diensten via socials. Hiermee krijgen jongeren meer en vooral moeilijk weerstaanbare verleidingen voor de kiezen.

Hersenen

Om het allemaal nog wat ingewikkelder te maken zijn de hersenen pas tussen de 20-25 jaar volgroeid. Een groot deel van deze jongeren hebben dus wel alle mogelijkheden en verantwoordelijkheden, maar nog niet alle hersencapaciteit.

Praktijk

Bij een gastles voor HBO studenten Sociaal Juridische Dienstverlening gaf de bulk aan dat Buy Now, Pay Later één van de problemen was. Tegelijkertijd gaf ongeveer 75% aan daar wel gebruik van te maken, “want ZIJ konden dat wel verantwoord doen”. Die mogelijkheid werd van heel logisch en handig voor zichzelf, vooral een risico voor anderen vonden ze. Daarnaast komt ook online gokken veel vaker door dan ik dacht. Op een VMBO gastles bleken nagenoeg alle jongens online een gokje te wagen, en dan niet voor een paar euro maar gelijk voor tientallen euro’s.

Goed met geld omgaan is nu moeilijker

Kijkend naar mezelf met die leeftijd herken ik veel: weinig lange termijn denken, volop aan het leven meedoen en verkennen wat je wilt en kan. En toch is het nu anders. Geld is niet meer fysiek maar digitaal. De verleidingen om geld aan te besteden zijn veel geraffineerder. Betalen gaat makkelijker en “voel” je minder. Daardoor heb je minder grip op je financiën. Kortom: goed met geld omgaan is moeilijker geworden voor jongeren.

Aanpassen

Opvallend was dat in de beantwoording van de vragen deze jongeren wel aangaven achterstanden te hebben en last te hebben gehad van prijsstijgingen, maar hun gedrag daar niet op hebben aangepast. Daar herken ik daar ook wel iets in, aanpassen was niet iets wat ik leuk vond MAAR vroeger werd ik in de praktijk hard  gecorrigeerd. Geen geld was simpelweg ook ‘niet kopen’ en dat is nu anders.

Verantwoordelijkheid en mogelijke oplossingen

Niet aanpassen is niet je verantwoordelijkheid nemen, iemand anders of de overheid moet het maar oplossen. Jongeren op weg naar volwassenheid moeten leren verantwoordelijkheid te nemen. Maar dat is maar een deel van de oplossing. Ook de omstandigheden moeten eerlijker en beter. Er is meer kennis over gedrag en het is maar de vraag of alle reclame eerlijk is. Een twaalfjarige dochter van een kennis had laatst anti rimpel crème gekocht, op advies van een influencer… Dat is niet wat we moeten willen. En hoewel bankapp’s veel meer inzicht geven, kan het nog steeds beter. Alle maandelijkse bijschrijving op één landelijke betaaldag bijvoorbeeld. De dag daarna gelijk alle vaste lasten afschrijven, dan heb je op je rekening wat je kunt uitgeven en dat helpt niet alleen jongeren.

Paul Otter is gerechtsdeurwaarder en design researcher. Bij SyncassoLab onderzoekt hij hoe schulden beter kunnen worden opgelost. In de praktijk doet hij dat bij de voordeur. Op beleidsniveau door het gesprek aan te gaan met alle belanghebbenden over schulden, zoekend  naar oplossingen. En door (wetenschappelijke) onderzoeken uit te voeren met diverse partners, die passen in de praktijk. Paul blogt regelmatig over actuele zaken.

Bronnen:

• Brink-Den Nieuwenboer, W., Van Loon, P., De Jong, T., Loyens, A., (2023) Herstel van Balans: De financiële gezondheid van Nederland in onzekere tijden geraadpleegd op 15 maart 2023 van: Financial report Def V04.indd (deloitte.com)
• Hersenstichting. (2022, 17 maart). Ontwikkeling van de hersenen – Hersenstichting.