Het bureau heeft de afgelopen anderhalve maand een snel onderzoek gedaan naar de moeizaam verlopende digitalisering van de rechtspraak. Op 25 april buigt de Tweede Kamer zich over het project, dat vaart onder de vlag Kwaliteit en Innovatie (KEI).

Van papier naar digitaal

Dat het niet goed ging met KEI is al langer bekend. Pilots verlopen moeizaam, rechters klagen in het openbaar, de kosten lopen snel op en de voorspelde efficiencywinsten blijven uit. Er zijn hier en daar wel resultaten bereikt, maar niet voldoende, schrijft de Raad in de brief aan de minister. Het project ging in 2014 van start met een begroting van €60 mln en moest in 2018 klaar zijn. Het heeft inmiddels €200 mln gekost en gaat waarschijnlijk nog jaren duren.

Een van de belangrijkste maatregelen die de Raad nu aankondigt is een verlaging van het ambitieniveau. KEI was niet alleen gericht op de digitalisering van de papierstromen, maar mikte ook op een radicale vereenvoudiging van de processen binnen de rechtspraak. Een van de doelstellingen was een verkorting van de doorlooptijden van rechtszaken met zo’n 40%.

Het vereenvoudigen en harmoniseren van de processen blijkt echter niet van de grond te komen. Veel rechtbanken en gerechtshoven houden tot op grote hoogte vast aan hun traditionele werkwijze. Ook de vereiste wetswijzigingen blijven uit.

Vandaar dat de Raad zich nu gaat concentreren op de digitale toegankelijkheid van de rechtspraak voor rechtzoekenden en professionals, zoals advocaten. Digitale communicatie in plaats van papier, dus. De hervorming van de procedures gaat op de lange baan.

Vier managementlagen zonder mandaat

De externe adviseurs hebben ook vastgesteld dat de besturing van het KEI-project niet deugt. ‘De governance is complex vormgegeven, waarbij de verschillende rollen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden niet duidelijk zijn vastgelegd.’ Daarbij gaat het vooral om de driehoek tussen de Raad, de gerechten en de ICT-organisatie. ‘Er is een governance-structuur ontstaan met ten minste vier managementlagen zonder duidelijke mandaten.’

Vandaar dat de Raad zich nu voorneemt om duidelijkheid te scheppen over wie voor wat verantwoordelijk is en wie het voor het zeggen heeft. Alle afzonderlijke projecten worden ondergebracht bij één ict-organisatie. Maar de digitalisering zelf wordt opgedeeld in kleine stappen en kleine projecten. Lees meer…